Κυριακή 13 Ιουνίου 2010

Ένα ωραίο Σαββατόβραδο για θέατρο: "Angels in America" του Tony Kushner


Μια βδομάδα πριν από τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές, τέσσερις θεατρόφιλοι ξεκινήσαμε για τις ειδικά διαμορφωμένες θεατρικές αίθουσες στις παλιές αποθήκες της οδού Πειραιώς. Μετά από μια μικρή αναμονή στο Μετρό Πλακεντίας και αφού οδηγήσαμε την μισή Αθήνα, φτάσαμε στο πάρκινγκ του πολυχώρου, δίπλα από της Σχολή Καλών Τεχνών. Αφού μπήκαμε και πήραμε τα εισιτήριά μας από το ταμείο -ελέω πλαστικού χρήματος τα είχα προπληρώσει-, μας ειδοποιήσαν από τα μεγάφωνα ότι η παράσταση άρχιζε σε πέντε -ο θεός να τα κάνει- λεπτά.
Μπήκαμε να βρούμε τις θέσεις μας και εντυπωσιαστήκαμε από την φοβερή δουλειά που έχουν κάνει να διαμορφώσουν αυτούς τους χώρους σε εστίες καλλιτεχνικής προβολής. Αμφιθεατρική στοίχιση των θέσεων, καλαίσθητα μαύρα παραβάν να καλύπτουν τις αναπόφευκτες ατέλειες του παλιού βιομηχανικού χώρου, μεγάλη και βαθιά σκηνή κλπκλπ.
Είχαμε προετοιμαστεί ότι θα είναι ένα μεγάλο σε διάρκεια θεατρικό, είχα ακούσει εκ των προτέρων ότι διαρκέι περίπου τρεις ώρες! Θεώρησα υπερβολική την δήλωση αυτή, παρόλ' αυτά, και αποφάσισα να την αγνήσω, παρασύροντας και τους υπόλοιπους της παρέας... Συνολική διάρκεια του έργου: 190'! Ελαφρυντικό το ότι είναι πολύ ενδιαφέρον σαν κείμενο και κυλάει στρωτά και ωραία.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ

Στην Αμερική στα τέλη των 80's, ο Πράιορ Γουόλτερ, νεαρός ομοφυλόφιλος, εστέτ καλοαναθρεμμένο τυπάκι, μαθαίνει ότι έχει AIDS. Βρίσκει λοιπόν στιγμή την κηδεία της γιαγιάς του Εβραίου εραστή του, Λιούις, για να του ανακοινώσει την ασθένιά του. Ο Λιούις συντετριμμένος του ανακοινώνει ότι είναι πολύ αδύναμος για να τον βοηθήσει και να τον στηρίξει, και τον εγκαταλείπει μυξοκλαίγοντας. Από την άλλη, ο Τζόε Πητ, νεαρός μορμόνος, συντηρητικός και αναθρεμμένος με όλες τις εβαϊκές αρχές μιας παλαιών και θρησκοληπτικών αρχών οικογένειας, καταπιέζει την ομοφυλοφιλική του σεξουαλική ταυτότητα, εγκλωβισμένος σε έναν άσπιλο γάμο με την Χάρπερ, συναισθηματικά διαταραγμένη τύπισσα, με αλλοιωμένη από τα Βάλιουμ συνείδηση, η οποία ονειρεύεται με τα μάτια ανοιχτά και δέχεται επισκέψεις αγγέλων. Τέλος, δυναμικός πλην όμως διευθαρμένος δικηγόρος, ο Εβραίος Ρόυ Κον προσπαθεί να κρύψει τις ομοφυλοφιλικές του κατακτήσεις από ευρύ κοινό, με φόβο την καταστροφή της καριέρας του. Έχοντας ήδη εισχωρήσει στο βαθιά του γκέυ-λόμπυ, ο Ρόυ Κον κινεί τα νήματα από τις καριέρες ανθρώπων με ένα απλό τηλεφώνημά του, όμως ανα καλύπτει κι αυτός ότι έχει AIDS και ολοκληρώνει τις τελευταίες μέρες τις ζωής του σε ράντσο νοσοκομείου με νοσοκόμα μια πρώην Drag-Queen.

ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Όσο κι αν φάινεται από την υπόθεση ότι στο κέντρο του έργου τίθεται η ομοφυλοφιλία και η αποδοχή της από την κοινωνία, το πραγματικό κέντρο βάρους του έργου πέφτει στην επικοινωνία μεταξύ των μελών της κοινωνίας. Τα δύο ζευγάρια έχουν προφανή προβλήματα ανταλλαγής συναισθημάτων και απόψεων, βασισμένα στις αδυναμίες της προσωπικότητάς τους, οι οποίος υποθάλπονται και καλλιεργούνται από την ίδια την κοινωνία.

Δεν πρόκειται όμως μόνο για εμπόδια στην επικοινωνία με τους άλλους. Οι ήρωες του έργου μαστίζονται από προβλήματα στην επικοινωνία με τον ίδιο τους τον εαυτό. Ο δικηγόρος Τζόε Πητ προσπαθεί να πνίξει τον γκέυ σεξουαλικό προσανατολισμό του, επειδή θεωρεί μεν ότι δεν θα είναι αποδεκτό από την κοινωνία, αλλά και επειδή δεν συνάδει προς τα θεολογικά πιστεύω του. Η Χάρπερ Πητ καταπίνει φούχτες βάλιουμ, λόγω του ψύχους της σεξουαλικής της ζωής με τον Τζόε, κάτι για το οποίο κατηγορεί ανοιχτά τον εαυτό της. Έτσι καταφεύγει στην μονομερή επικοινωνία με αγγέλους μέσα στα ουτοπικά οράματά της. Από την άλλη, είναι εμφανές ότι ο δειλός Λιούις δεν συμπαραστέκεται στον προσβεβλημένο από AIDS Πράιορ διότι ο ίδιος ο Λιούις είναι αδύναμος ως άνθρωπος γενικώς, κι έχει εισέλθει στην σχέση με τον Πράιορ όχι λόγω έρωτα ή έλξης, αλλά για να αντλήσει δύναμη όντας σε σχέση με εκείνον. Η μετακύληση του βάρους επιχειρηματολογίας του στο ότι δήθεν δεν αντέχει να βλέπει τον Πάιορ να λυώνει από την ασθένεια, είναι κουραφέξαλα!

Ο Τόνυ Κούσνερ δημιουργεί ένα σύμπαν από γεγονότα και σκέψεις, οι οποίες περικλύουν όλη την κοινωνική πραγματικότητα των 80's: Ομοφυλοφιλία, AIDS, υφέρπουσα θρησκοληψία, πολιτικές ραδιουργίες, θάνατος, έρωτας, Τσέρνομπιλ, φτώχεια, κομμουνισμός, Ρόναλντ Ρήγκαν, τρύπα του όζοντος κλπκλπ.... Καταφέρνει και δεν τα κάνει αχταρμά, πολλώ δε μάλλον καταφέρνει να τοποθετήσει τον θεατή στο κέντρο της εποχής εκείνης, ο οποίος πλέον νομίζει ότι μυρίζει την δεκαετία αυτή. Η διείσδυσή του σε κάποια από αυτά τα θέματα, βέβαια, είναι λίγο επιφανειακή ή και διδακτική, όπως πχ ότι στο τέλος οι κακοί Εβραίοι πεθαίνουν και οι καλοί δημοκρατικοί αμερικανοί παίρνουν το λάβαρο της προόδου στα χέρια τους κλπ. Πάντως,σε κάθε περίπτωση, το κείμενο κυλάει εξαιρετικά ευχάριστα και σε κρατάει ξύπνιο παρά την έκτασή του!

ΠΟΛΥ ΛΙΓΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Η σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη ήταν εξαιρετική. Απέδωσε το κείμενο σε σχεδόν όλη του την έκταση με εικόνες και τεχνάσματα πολύ ευφυή. Το σκηνικό με τις παλιοσαβούρες κολλημένες σαν κολάζ στο πίσω μέρος του σκηνικού θύμιζαν το απερχόμενο παλιό πολιτικο-κοινωνικό σκηνικό που εμπόδιζε την αποδοχή της διαφορετικότητας σε κάθε επίπεδο. Μπρεχτικού τύπου -όπως πολύ σωστά παρατήρησε φίλος συνθεατής- τοποθέτηση των ηθοποιών σε καρέκλες το πίσω σκοτεινό μέρος της σκηνής ως μέρος του σκηνικού, όταν δεν έπαιζαν. Και, τέλος, εξαιρετική η χρήση των μικροφώνων! Στο κέντρο της σκηνής υπήρχαν τοποθετημένα έξι-εφτά μικρόφωνα με τα στηρίγματά τους, στα οποια μιλούσαν οι ηθοποιοί, γι να ακούγονται και όχι μόνο. Η υποχρέωση των ηθοποιών να παραμένουν μέσα στην απόσταση εμβέλειας του μικροφώνου, η οποια τους υποχρέωνε να μην μπορούν να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον, ήταν δηλωτική της αδυναμίας όχ μόνο εξωτερικής αλλά και εσωτερικής επαφής των ηρώων. Ο Τζόε δεν μπορούσε να πλησιάσει την Χάρπερ, επειδή ο ηθοποιός έπρεπε να μιλάει στο μικρόφωνο. Αυτό υπογράμμιζε όμως και την αδυναμία εσωτερικής επαφής κι επικοινωνίας των ηρώων αυτών.

Για μια ακόμα φορά συγκλονιστικός ο Χρήστος Λούλης στον ρόλο του Πράιορ Γουόλτερ. Με εξαιρετική κινησιολογία και φοβερή πλαστικότητα στην εκφορά λόγου και στις κινήσεις του, απέδοσε εξαιρετικά τον χτυπημένο από AIDS ομοφυλόφιλο, μεγαλουργώντας στην σκηνή της αιμορραγίας. Φινέτσα, αντρίλα, αυτοπεποίθηση, έλλειψη οποιασδήποτε κλάψας για την μαύρη του μοίρα, και πόνος που καλυπτόταν με οξύ χιούμορ, ο Λούλης παρέα με τον σκηνοθέτη Νίκο Μαστοράκη, ήταν ο καλύτερος λόγος για να παρακολουθήσει κανείς την παράσταση αυτή. Αποκάλυψη η Ζέτα Δούκα ως Χάρπερ Πητ, με αρμονικά δραματικό υφος, συναισθηματικα αλωμένη και νοητικά λειψή, με οριακή κοριτσίστικη αφέλεια και ισορροπία στις σκηνές αλοφροσύνης. Καλά θα κάνει να κοιτάξει την καριέρα της αυτό το κορίτσι, γιατί έδειξε ότι αν θέλει μπορεί. Εύστοχος, σοβαρός και με πηγαά αίσθηση του μέτρου, ο Δημήτρης Λιγνάδης ήταν εξαιρεικός ως πανίσχυρος δικηγόρος Ρόυ Κον. Έφερε έναν ρόλο, που έχει στοιχειώσει ο Αλ Πατσίνο, εντελώς στα μέτρα του, και μεγαλούργησε. Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και Θανάσης Ευθυμιάδης πέρασαν και δεν ακούμπησαν, χωρίς να κάνουν ενοχλητικά άσχημες ερμηνείες.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εξαιρετική παράσταση, αρκετά μεγάλη σε διάρκεια, αρκετά πυκνή σε νοήματα, αλλά άξιζε πραγματικά τον κόπο. Όσοι ήσαστε τυχεροί την είδατε. Του χρόνου πάλι...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου